Badanie rentgenowskie zębów to jedna z najważniejszych metod diagnostycznych w nowoczesnej stomatologii. Pozwala na dokładną ocenę stanu uzębienia i tkanek otaczających, umożliwiając lekarzom wykrycie problemów niewidocznych podczas standardowego badania klinicznego
Co to jest RTG zębów?
RTG zębów, inaczej rentgenografia stomatologiczna, to powszechnie stosowane, bezpieczne badanie obrazowe. Wykorzystuje promienie rentgenowskie, które przenikają przez miękkie tkanki, takie jak dziąsła czy mięśnie, ale są zatrzymywane przez twardsze struktury – zęby i kości. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie wyraźnego obrazu zębów, korzeni, kości szczęki i żuchwy oraz okolicznych tkanek.
Samo badanie trwa zaledwie kilka minut, jest bezbolesne i nie wymaga specjalnych przygotowań.
Jakie są rodzaje RTG w stomatologii?
W zależności od potrzeb diagnostycznych, w stomatologii stosuje się różne typy zdjęć RTG:
- RTG punktowe – pokazuje pojedynczy ząb i jego korzeń. Sprawdza się przy leczeniu kanałowym, kontrolach oraz w diagnozowaniu ukrytej próchnicy czy urazów.
- RTG pantomograficzne (panoramiczne) – obejmuje cały łuk zębowy, zarówno szczękę, jak i żuchwę. Umożliwia ogólną ocenę uzębienia, kości i stawów. Stosowane przy planowaniu leczenia ortodontycznego, implantologicznego czy chirurgicznego.
- RTG cefalometryczne (boczne) – wykorzystywane głównie w ortodoncji i przy problemach ze stawem skroniowo-żuchwowym. Pokazuje proporcje czaszki i położenie struktur w bocznej projekcji.
- Tomografia komputerowa CBCT – nowoczesna metoda 3D, dająca bardzo szczegółowe obrazy zębów, kości i nerwów. Stosowana w trudniejszych przypadkach, np. przed zabiegami chirurgicznymi lub implantologicznymi.
Przebieg badania RTG
Procedura jest szybka i prosta:
- Przygotowanie – pacjent zakłada ochronny fartuch ołowiowy.
- Ustawienie pozycji – technik umieszcza aparat w odpowiednim miejscu lub w jamie ustnej, w zależności od rodzaju zdjęcia.
- Wykonanie zdjęcia – promieniowanie przechodzi przez tkanki, tworząc obraz na detektorze.
- Analiza – stomatolog lub technik ocenia uzyskane zdjęcie, szukając ewentualnych nieprawidłowości.
Dzięki technologii cyfrowej obraz jest dostępny niemal od razu na ekranie komputera.
Czy RTG zębów jest bezpieczne?
Tak, to bardzo bezpieczna procedura. Dawka promieniowania jest minimalna – wynosi ok. 12–15 mikrosiwertów, czyli mniej niż podczas kilku godzin lotu samolotem.
Dla dodatkowej ochrony:
- pacjent otrzymuje fartuch ołowiowy i – w razie potrzeby – kołnierz na szyję,
- wykonywany jest wywiad zdrowotny,
- używane są nowoczesne urządzenia minimalizujące ekspozycję.
Jak często można wykonywać RTG?
Zalecana częstotliwość to maksymalnie 2–3 razy w roku, chyba że lekarz zdecyduje inaczej. Profilaktyczne zdjęcie rentgenowskie warto wykonywać co 1–2 lata.
RTG zębów a ciąża
Kobiety w ciąży powinny zachować ostrożność – zwłaszcza w pierwszym trymestrze. Jeśli RTG jest konieczne, pacjentka zakłada dodatkową ochronę: fartuch na brzuch i kołnierz na szyję.
Dlaczego warto regularnie wykonywać RTG?
- Wczesne wykrywanie problemów – m.in. próchnicy, torbieli, złamań czy schorzeń przyzębia.
- Precyzyjna diagnostyka – pozwala zobaczyć to, czego nie widać gołym okiem.
- Planowanie leczenia – niezbędne w ortodoncji, implantologii czy endodoncji.
- Monitorowanie efektów terapii – pozwala śledzić postępy i szybko reagować na komplikacje.
- Profilaktyka – dzięki RTG można działać zawczasu, zanim problem się rozwinie.